Day: March 18, 2025

Αν και η αυθόρμητη απάντηση των περισσοτέρων θα ήταν «ναι», ωστόσο πολλές από τις ερωτήσεις που τα παιδιά θέτουν, μας προκαλούν αμηχανία για το πώς, ακόμη και για το αν θα πρέπει να τις απαντήσουμε.

Οι γονείς συχνά αναρωτιούνται αν και με ποιον τρόπο θα πρέπει να αποκριθούν σε ερωτήσεις των παιδιών που μοιάζουν «αταίριαστες» με την ηλικία τους, τις οποίες δεν είναι προετοιμασμένοι να ακούσουν, πόσο μάλλον να απαντήσουν.

Απορίες σχετικά με την ανατομική διαφορά των φύλων, την προέλευση των μωρών, τι σημαίνει έκτρωση, γύρω από το θάνατο και πλείστες άλλες ερωτήσεις που μας δυσκολεύουν και που καταλήγουμε να τις αποφεύγουμε με το να αλλάζουμε θέμα, να παραπέμπουμε στον άλλο γονιό για απάντηση, κάποιες φορές και να τα αποπαίρνουμε, δηλώνοντας ότι «θα μάθουν όταν μεγαλώσουν».

Συχνά η ανησυχία σχετικά με το αν η απάντηση που θα δώσουμε είναι η ενδεδειγμένη, μας αποτρέπει από το να προσπαθήσουμε να δώσουμε στο παιδί την πληροφόρηση που αποζητά. Ωστόσο θα πρέπει να θυμόμαστε ότι εφόσον δημιουργηθεί μια απορία στο μυαλό του παιδιού, δεν είναι εύκολο να ξεχαστεί, όσο κι αν το επιθυμούμε. Το ερώτημα θα πρέπει να απαντηθεί «κάπως», ακόμη κι αν η πηγή της πληροφόρησης είναι ένα «μείγμα» που προκύπτει από την αντίδρασή μας, συμπληρώνεται με τη συμβολή της φαντασίας, καθώς και με κάποια μισόλογα που θα αποσπάσει από κάποιο πρόσωπο του περιβάλλοντος και τα οποία θα προσπαθήσει να ταιριάξει με έναν τρόπο που να βγάζει νόημα.

Το σίγουρο λοιπόν είναι ότι όσο κι αν μας δυσκολεύει η θέση του να δώσουμε μια εξήγηση για πράγματα που κάποιες φορές δεν κατανοούμε ούτε εμείς οι ίδιοι, η στάση της αποφυγής δεν θα καταστείλει τη φυσική περιέργεια του παιδιού, το οποίο θα αποζητήσει να καλύψει το κενό, με όποιο μέσο υπάρχει διαθέσιμο.

Άλλωστε, κάθε τέτοιο αίτημα του παιδιού, αποτελεί και μια απόπειρα επικοινωνίας. Είναι σημαντικό να αισθάνεται ότι είμαστε διαθέσιμοι και εμπιστεύσιμοι ως πηγή πληροφόρησης. Εξασφαλίζουμε έτσι ότι θα επιλέγει να στραφεί σε εμάς και στο μέλλον για να λύσει απορίες και κατ’ επέκταση να μοιραστεί συναισθήματα ή κάτι που το απασχολεί. Όταν κλείνουμε τις γέφυρες επικοινωνίας αποφεύγοντας μια προσωρινή δυσκολία, δημιουργούμε ένα κακό προηγούμενο στην επικοινωνία μαζί του, χάνοντας παράλληλα την ευκαιρία να ελέγξουμε με τι «υλικό» θα επιλέξει να ικανοποιήσει την περιέργεια του. Αναλογιζόμενοι αυτό το ενδεχόμενο, ίσως η δική μας «αδέξια» και μη επαρκώς μελετημένη απάντηση να μην είναι και τόσο κακή τελικά.

Φώνη Τζιτζιμίκα, Ψυχολόγος- Παιδοψυχολόγος, Μ.Α.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι που το παιδί μπορεί να εκδηλώσει τη ζήλια του. Το να πειράζει ή ενίοτε και να χτυπά το αδερφάκι, είναι ίσως ο πιο προφανής τρόπος να εκδηλώσει τα αρνητικά του συναισθήματα. Την ίδια στιγμή η αγκαλιά, μέσα στην οποία το μικρότερο αδερφάκι ασφυκτιά ή το πολύ δυνατό, τρανταχτό φιλί, είναι ίσως ένας τρόπος συγκάλυψης μιας έντασης που βιώνει σε βάρος του νέου μέλους και η οποία εκφράζεται μέσα από το προκάλυμμα της υπερβολικής αγάπης. Τα ξαφνικά παράπονα και η μη εμφανώς δικαιολογούμενη γκρίνια, τα πείσματα και τα ξεσπάσματα θυμού είναι επίσης ένα δείγμα πιθανής ζήλιας την οποία δεν έχει καταφέρει να επεξεργαστεί. Αλλά και οι τάσεις παλινδρόμησης, αναφορικά με κατακτήσεις τις οποίες μοιάζει να έχει ξεχάσει- όπως όταν αποζητά ξανά μπιμπερό ή πιπίλα, όταν περιμένει από τον γονιό να το ταΐσει, όταν ζητά να κοιμηθεί με τους γονείς το βράδυ, όταν εμφανίζεται πιο ευάλωτο σε σχέση με τον αποχωρισμό, όταν έχει ατυχήματα ως προς την τουαλέτα, ακόμη και μικροί φόβοι που μπορεί να εμφανίσει ξαφνικά – για το σκοτάδι, για κάποιο ζώο. Όλα τα παραπάνω αποτελούν συχνά ενδείξεις της ζήλιας του, που ως μη αποδεκτή βρίσκει διέξοδο σε συμπεριφορές και αντιδράσεις που εξυπηρετούν την συναισθηματική αποφόρτιση καθώς και τη φαντασίωση ότι αν εμφανιστεί ως αδύναμο μπορεί τελικά να διεκδικήσει κι εκείνο από τους γονείς όσα μοιάζει να απολαμβάνει το μικρότερο αδερφάκι, ακριβώς επειδή «δεν μπορεί».

Φώνη Τζιτζιμίκα, Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος, Μ.Α

Το παιχνίδι αποτελεί κίνητρο για τα παιδιά. Το απολαμβάνουν, ειδικά όταν συμμετέχουν ενήλικες.

Περάστε περισσότερο χρόνο με το παιδί σας. Η αύξηση του χρόνου που περνάτε με το παιδί μπορεί από μόνη της να ενισχύσει την ομιλία, αλλά θυμηθείτε να βελτιώσετε και την ποιότητα της σχέσης:  αυτό είναι το νόημα του παιχνιδιού, ο βαθμός ικανοποίησης που παρέχει η δραστηριότητα, η καταλληλότητα των λέξεων που χρησιμοποιούνται και το είδος της επιβράβευσης που χρησιμοποιείτε όταν το παιδί λέει ή προσπαθεί να πει μια λέξη.

Αυτές είναι απλά κάποιες συμβουλές για να βελτιωθεί ο λόγος και η επικοινωνία των παιδιών ενώ παράλληλα περνούν ποιοτικό χρόνο με τους γονείς τους:

Βρίσκουμε 5 πράγματα που έχουν το ίδιο χρώμα

Ψάχνουμε με τα παιδιά στο χώρο που βρισκόμαστε να βρούμε 5 αντικείμενα που έχουν το ίδιο χρώμα. Αποφασίζουμε πρώτα το χρώμα και στη συνέχεια το παιδί μας αναφέρει αντικείμενα από το χρώμα αυτό. Αν το παιδί επιθυμεί μπορούμε να το επαναλάβουμε και με άλλα χρώματα.

Μια βόλτα στον μανάβη!

Αγοράστε φρούτα και λαχανικά μαζί με το παιδί σας. Περιγράψτε πως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά που αγοράσατε: μαλακά, σκληρά, λεία, με χνούδι, το χρώμα τους, πως μυρίζουν, τι γεύση έχουν.

Ο (αγαπημένος του ήρωας)  λέει είναι ώρα για μπάνιο!

Το παιδί καλείται να πλένει τα μέρη του σώματος όπου ο αγαπημένος του ήρωας λέει π.χ. «ο Μπομπ Σφουγγαράκης λέει να πλύνεις το χέρι σου»  Δεν πρέπει να κάνει ζαβολιές αλλά να πλένει τα μέρη του σώματος μόνο όταν τα λέει ο ήρωας του. Έτσι ενισχύουμε το κομμάτι της σωματογνωσίας. Το παιδί αρχικά αναγνωρίζει τα μέρη του σώματος και μεγαλώνοντας είναι σε θέση και να τα ονομάζει.

Ποια είναι μεγάλα και ποια μικρά;

Τα μικρά παιδιά αγαπούν πολύ τα ζώα! Χρησιμοποιούμε λοιπόν το θέμα αυτό για να μιλήσουμε για τις έννοιες μικρό και μεγάλο. Μπορούμε αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε και κάποιες εικόνες (αν το παιδί δεν μπορεί να φανταστεί τα ζώα, αλλά πρέπει να τα βλέπει).

Ποιος, Που, Πότε, Πως και Γιατί!

Ρωτάμε το παιδί 5 ερωτήσεις με το ποιος που πότε και γιατί. Π.χ. πότε κοιμόμαστε;

Γιατί πάμε στον γιατρό;

Πάμε για ψώνια!

Ζητήστε από το παιδί να γίνει ο βοηθός σας! Κάντε μαζί την προετοιμασία για τα ψώνια. Πριν πάτε για ψώνια εξηγήστε στο παιδί τι ψωνίζετε από κάθε μαγαζί π.χ. φούρνος-ψωμί, κουλούρια, χασάπης-κρέας, κιμά, μανάβης-φρούτα, λαχανικά, σουπερμάρκετ-φαγητά, τρόφιμα. Στη συνέχεια πείτε του τα ψώνια που έχετε να κάνετε και ζητήστε από το παιδί να σας πει σε ποιο μαγαζί θα πρέπει να πάτε για τα ψώνια που του αναφέρετε.

Ας πάμε μια βόλτα και ας περιγράψουμε αυτά που θα δούμε γύρω μας!

Σε αυτήν τη δραστηριότητα το παιδί παράγει προφορικό λόγο και μπαίνει στη διαδικασία να περιγράψει, άρα και να αναπτύξει λεξιλόγιο. Ταυτόχρονα κάνουμε βόλτα μαζί με το παιδί και περνάμε χρόνο μαζί του, άρα δενόμαστε και περισσότερο αλλά και νιώθει ότι του αφιερώνουμε χρόνο, γεγονός που διασφαλίζει μια πιο υγιή μεταξύ μας σχέση.

Άρτεμις Σπυροπούλου, Λογοθεραπεύτρια

Γνωρίζουμε από την καθημερινή μας εμπειρία πόσο σημαντικά είναι τα όρια στη σχέση μας με το παιδί. Κι ίσως όχι μόνο εκεί, αλλά και ευρύτερα στη σχέση μας με τους γύρω, κοντινούς και μη, σε όλες μας τις  αλληλεπιδράσεις. Ωστόσο, την ίδια στιγμή που αναγνωρίζουμε τη σπουδαιότητά τους, ερχόμαστε αντιμέτωποι με τη δυσκολία να τα θέσουμε αλλά και να τα διατηρήσουμε. Κι αυτό γιατί τα όρια και η πειθαρχία ευρύτερα, είναι έννοιες άχαρες, που μας βάζουν συχνά στη θέση του κακού, μας φέρνουν αντιμέτωπους με την αντίδραση και το παράπονο των παιδιών, και εγείρουν ενοχές και ανησυχίες σχετικά με το πόσο καλά ασκούμε το ρόλο μας ως γονείς.

Μια από τις βασικές προϋποθέσεις για την τήρηση των κανόνων είναι η εξασφάλιση ότι τα παιδιά έχουν πάρει επαρκείς εξηγήσεις ως προς το νόημα της εκάστοτε απαγόρευσης. Οι κανόνες έχουν νόημα για την εξασφάλιση της οικογενειακής ηρεμίας, επομένως χρειάζεται να δώσουμε το μήνυμα στα παιδιά ότι η εφαρμογή τους δεν είναι αποτέλεσμα αυθαίρετης απόφασης και συνακόλουθης επιβολής από τη μεριά του γονιού. Τα παιδιά είναι αναγκαίο να κατανοήσουν γιατί πρέπει να κάνουν κάτι. Αυτό αφορά και στις πιο μικρές ηλικίες, όπου λόγω της περιορισμένης ακόμη λεκτικής επικοινωνίας τείνουμε να αμφιβάλλουμε για το κατά πόσο αντιλαμβάνονται αυτά που τους λέμε. Ωστόσο η εμπειρία αποδεικνύει ότι από πολύ νωρίς, κατανοούν πολύ περισσότερα απ’ όσα υποθέτουμε. Σε κάθε περίπτωση αντιλαμβάνονται πρωτίστως τη δική μας διάθεση και προσπάθεια να επικοινωνήσουμε μαζί, γεγονός που διευκολύνει την συνεργασία τους, ενώ παράλληλα ενισχύουμε την αυτοπεποίθησή και τη συναισθηματική τους ωρίμανση.

Οι κανόνες είναι απαραίτητο να εξηγούνται για να αποφύγουν οι γονείς να εμπλακούν σε ένα παιχνίδι εξουσίας με το παιδί. Στόχος μας είναι σταδιακά, μέσα από την κατανόηση, το παιδί να καταφέρει να εσωτερικεύσει τους κανόνες και να τους εφαρμόζει πλέον από επιλογή. Συχνά η εξήγηση των κανόνων χρειάζεται να συμπεριλαμβάνει το πώς και οι ίδιοι οι γονείς χρειάζεται να υπακούνε σε κανόνες ως μέλη μιας κοινωνίας, ή στη δουλειά τους, και έτσι η όλη διαδικασία της υπακοής του παιδιού δομείται πάνω σε μια ευρύτερη κατανόηση της λειτουργίας του κοινωνικού συνόλου.

Σημαντικό σημείο στη διαδικασία οριοθέτησης των παιδιών είναι η ικανότητα του γονιού να παραμένει σταθερός στις απαγορεύσεις αλλά και στις συνέπειες που θέτει προς το παιδί ως αποτέλεσμα της ανυπακοής του. Οι γονείς καλούνται να αντισταθούν στις αναμενόμενες αντιδράσεις δυσαρέσκειας που προκαλεί στο παιδί η συνέπεια που του θέτουν. Να μην καμφθούν από τις επίμονες φωνές- τη γκρίνια- τα κλάματα , από όλες τις ακραίες αντιδράσεις που τα παιδιά συνήθως επιστρατεύουν προκειμένου να κάνουν αυτό που επιθυμούν.  Η σταθερότητα του γονιού, η ικανότητα του να αντισταθεί στην συναισθηματική πίεση που του προκαλεί η αντίδραση του παιδιού, το προστατεύει από το να παρερμηνεύσει το νόημα των απαγορεύσεων. Γιατί, αν η τήρηση του κανόνα εξαρτάται τελικά από τη δική του έντονη αντίδραση – παράπονο-γκρίνια-κλάμα-φωνές η οποία τελικά ενίοτε κάνει τον γονιό να υποχωρεί στις απαιτήσεις του, τότε και εκείνο θα προσπαθήσει κάθε επόμενη φορά να ενεργοποιήσει τα «όπλα» του, ώστε να ρυθμίσει την κατάσταση με βάση την επιθυμία του.

Χρειάζεται επιμονή και αντοχή από την πλευρά του γονιού στο να γίνει κάποιες φορές «κακός» στα μάτια του παιδιού , αλλά για το καλό του. Για να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε τα πολυπόθητα όρια καλούμαστε όχι μόνο να πείσουμε το παιδί, αλλά κυρίως να έχουμε πεισθεί εμείς οι ίδιοι ότι πρόκειται για κάτι σημαντικό και αναγκαίο στη σχέση μας μαζί τους.

Οι κανόνες δεν είναι κάτι που τίθεται για να μπορεί να παζαρεύεται ανάμεσα στους γονείς, η τήρηση ή η ακύρωσή τους δεν μπορεί να είναι ένα παιχνίδι ανάμεσα στους γονείς ή τους παππούδες για το ποιος θα κερδίσει την εύνοια του παιδιού. Όλοι καλούνται να αναλάβουν το μερίδιο που τους αναλογεί στην διαπαιδαγώγηση των παιδιών, να υποστηρίξουν ο ένας τον άλλον αλλά και να εναλλάξουν τον άχαρο ρόλο του «κακού», να παραμερίσουν την κούραση και την ανάγκη για άμεση λύση με στόχο το χτίσιμο μιας ουσιαστικότερης αντίληψης του παιδιού στο πώς να αντέχει την ματαίωση αλλά και να σέβεται τους κανόνες λειτουργίας της οικογένειας, της κοινωνίας αλλά και των σχέσεων που συνάπτει με τους ανθρώπους.

Πολλές φορές οι γονείς ενδίδουν από τύψεις για να καλύψουν την απουσία τους λόγω δουλειάς, και αισθάνονται ότι η τήρηση των κανόνων στη συναναστροφή τους με το παιδί, αποτελεί εμπόδιο στην καλή επαφή με το παιδί. Δεν είναι εύκολο να ξοδέψουμε τον λίγο χρόνο που διαθέτουμε, επιφορτισμένοι με ενοχές και αγωνίες ως προς την απουσία μας, σε συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις. Καλό είναι να θυμόμαστε λοιπόν ότι η ανάγκη μας να φανούμε στα μάτια του παιδιού ως καλοί και δοτικοί δεν εξασφαλίζεται με τη συναίνεση στην «παραπάνω λιχουδιά» ή στα «περισσότερα παιχνίδια» που διεκδικεί. Ίσως αν καταφέρουμε να επαναπροσδιορίσουμε το πώς αναπληρώνεται η απουσία μας στη σχέση με το παιδί- σίγουρα όχι με περισσότερα υλικά αγαθά- και αν αναλογιστούμε τι πραγματικά διεκδικεί το παιδί μέσα από αλλεπάλληλα αιτήματα για το «παραπάνω» γλυκό-τηλεόραση κοκ. να μπορέσουμε να ικανοποιήσουμε την ανάγκη του με έναν τρόπο που να έχει περισσότερο νόημα και για τις δύο μεριές. Ίσως αν πεισθούμε για τη σπουδαιότητα της παρουσίας μας στη σχέση μας μαζί του, να αντέξουμε να αρνηθούμε τις υλικές παραχωρήσεις ή να μην επιτρέψουμε τις λάθος συμπεριφορές του, προσφέροντας αυτό που πραγματικά αποζητά, το πιο απλό αλλά και πιο ουσιαστικό- λίγο «παραπάνω» από μας.

Σημαντική υπενθύμιση – η τήρηση των κανόνων είναι αναγκαίο να αφήνει αρκετό χώρο στα παιδιά ώστε να εξασκήσουν τη βούλησή τους. Χρειάζεται ένα αρκετά ευρύ πεδίο ελευθερίας και επιλογών, το οποίο να ορίζεται από την δική τους κρίση. Δεν είναι εύκολο να απαιτήσουμε συμμόρφωση και αποδοχή των απαγορεύσεων όταν λείπει η αναγνώριση του δικαιώματός τους να εξερευνούν, να πειραματίζονται και να αποφασίζουν για πράγματα που τους αφορούν, γεγονός που αποτελεί τη βάση για την αποδοχή του κανόνα ως μια αναγκαία συνθήκη για τη λειτουργία των σχέσεων και όχι ως μια αυθαίρετη επιβολή που ορίζεται από τους μεγάλους- η οποία στερεί από το παιδί τη χαρά του να δοκιμάζει και να προσαρμόζει σταδιακά ένα μέρος του περιβάλλοντος στις προσωπικές του απαιτήσεις. Χρειάζεται ρεαλιστική εκτίμηση του τί περιμένουμε από τα παιδιά όταν αποζητούμε την πειθαρχία τους αλλά και την αναγνώριση του δικαιώματός τους να ορίζουν εκείνα ένα μέρος της πραγματικότητά τους. Η ισορροπία ανάμεσα στα δύο αποτελεί αντικείμενο διαρκούς διαπραγμάτευσης στα πλαίσια ενός εσωτερικού διαλόγου με τον εαυτό μας, ενός διαλόγου που συντελείται ανάμεσα στο γονεϊκό ζευγάρι, μιας συνομιλίας μαζί με το παιδί, και που συνιστά την ουσία της κάθε σχέσης ως μια συνθήκη διαρκώς μεταβαλλόμενη και επαναπροσδιοριζόμενη.

Φώνη Τζιτζιμίκα, Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος, Μ.Α.

Συχνά όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια έντονη συμπεριφορά του παιδιού η αυθόρμητη αντίδρασή μας επικεντρώνεται στην προσπάθεια να το καθησυχάσουμε, να το κάνουμε να σταματήσει. Ωστόσο, για να διαχειριστούμε μια συμπεριφορά με την οποία είμαστε αντιμέτωποι, πρέπει πρώτα να την κατανοήσουμε. Χρειάζεται πρώτα να απαντήσουμε στο «γιατί», ώστε να αναζητήσουμε το «πώς».

Δεν μπορούμε να βοηθήσουμε ένα παιδί να κατανοήσει το συναίσθημά του και να το διαχειριστεί αν δεν έχουμε καταλάβει εμείς το γιατί της συμπεριφοράς του. Η απάντηση στο γιατί είναι απαραίτητη για την κατάλληλη διαχείρισή της.

Γιατί λοιπόν θυμώνει ένα παιδί? Και τί σημαίνει ο θυμός του για μας?

Χρειάζεται επομένως να διερευνήσουμε μόνοι μας αλλά και μαζί του τις πιθανές αιτίες. ​ Πολλές φορές η απάντηση είναι πολυπαραγοντική, ωστόσο  βρίσκεται γύρω μας (στο περιβάλλον του παιδιού, στη σχέση μας μαζί του.)​

Ο θυμός των παιδιών μπορεί να εκδηλωθεί τη στιγμή που κάτι δεν δουλεύει όπως θα το ήθελαν, και η αντίδρασή τους να είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον συμβάν που την προκαλεί. Άλλοτε μπορεί να διατηρηθεί και μετά το συμβάν και έτσι η στάση τους να μην μοιάζει να σχετίζεται άμεσα με κάτι που συνέβη αλλά να είναι ο απόηχος του συμβάντος που φαίνεται να τον πυροδότησε.

Οι αφορμές μπορεί να είναι πολλές,  εξίσου όμως πολλές μπορεί να είναι και οι πιθανές αιτίες. Θυμός ως αποτέλεσμα της ζήλιας που νιώθει για το αδερφάκι (μικρότερο ή μεγαλύτερο), ως παράπονο όταν αισθάνεται ότι έχει προσβληθεί/ παραμεληθεί, ως φόβος για απόρριψη, ως αίτημα για αλληλεπίδραση καθώς έχει μάθει ότι μέσα από τη σύγκρουση κερδίζει την επαφή, ως διεκδίκηση όταν θεωρεί ότι μόνο όταν θυμώνει μπορεί να εισακουστεί, ως χειρισμός όταν αντιλαμβάνεται τον κανόνα των ενηλίκων σαν παιχνίδι δύναμης οπότε και προσπαθεί να τον κάμψει, αντιστεκόμενο στην οδηγία και αντιπαραβάλλοντας το πείσμα του σαν απάντηση στην εξουσία του γονιού. Είναι κάποια μόνο από τα ενδεικτικά παραδείγματα.

Κι αν μοιάζει σύνθετο το «γιατί» της συμπεριφοράς, εξίσου σύνθετος είναι συχνά και ο τρόπος που τα παιδιά επιλέγουν να εκφράσουν το θυμό τους. Είναι συνήθεις οι περιπτώσεις όπου το αρνητικό συναίσθημα  δεν εκφράζεται ανοιχτά και με ηχηρό τρόπο (κλάματα-φωνές), αλλά «σιωπηρά». Είμαστε τότε αντιμέτωποι με ένα παιδί που μοιάζει αδιάφορο, αποσυρμένο, που μας αγνοεί όταν του μιλάμε, ή καταφέρνει να μας πείσει για το πόσο δεν το νοιάζουν οι πράξεις ή η προτάσεις μας.

Την ίδια στιγμή, η πιεστική κατάσταση με την οποία είμαστε αντιμέτωποι, επιφορτίζεται ακόμη περισσότερο από τα δικά μας συναισθήματα. Είναι αναμενόμενο η όποια έντονη αντίδραση του παιδιού να έχει άμεσο αντίκτυπο σε μας. Μας αναστατώνει και μας στενοχωρεί, μας δυσκολεύει ενίοτε σε πρακτικό επίπεδο, αλλά συγχρόνως ακουμπά σε αγωνίες σχετικά με το πόσο καλοί και ικανοί είμαστε στη σχέση μας μαζί του, πόσο αποτελεσματικοί είμαστε στο να το ηρεμήσουμε, πόσο αποδεκτοί στο ρόλο μας ως γονείς. Κάθε διαμαρτυρία του παιδιού, κάθε ξέσπασμα, ειδικά όταν είναι επαναλαμβανόμενο ή συμβαίνει  «δημόσια»,  είναι μια αφορμή για  «αυτό» αλλά και «έτερο» -αμφισβήτηση (η παρουσία των «τρίτων» έρχεται συνήθως να επικυρώσει τις αυστηρές κρίσεις προς τον εαυτό μας).

Ο γονιός επομένως καλείται να χειριστεί την κατάσταση πολύπλευρα – να διατηρήσει την ψυχραιμία του την ώρα του «συμβάντος» ώστε να ξεπεραστεί η κρίση, για να περάσει έπειτα στη σύνδεση της συμπεριφορά του παιδιού με το συμβάν που το προκάλεσε- την αφορμή αλλά κυρίως την αιτία. Παράλληλα είναι σημαντικό να είναι σε επαφή και με τα δικά του συναισθήματα, ώστε να μην αρκεσθεί στην επιθυμία για άμεση λύση, αγνοώντας τον κίνδυνο να ξαναβρίσκει τον εαυτό του συχνά στο ίδιο σημείο στη σχέση του με το με παιδί. Στόχος, να αρχίσει να ξεμπλέκει μαζί με το παιδί την άκρη του νήματος, βοηθώντας το να κατανοήσει τι αφορά ο θυμός του, ώστε το συναίσθημα που βιώνει να αποκτήσει νόημα, να αποδυναμωθεί και να γίνει πιο αντέξιμο.

Φώνη Τζιτζιμίκα, Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος, MΑ